به گزارش تابناک قم، از همان قرنها پیش که نخستین کلنگها برای ایجاد نخستین شهرها به زمین زده شد مسئله سازگاری زندگی انسان با محیط زیست یکی از مهمترین مواردی بود که نیاکان ما به آن توجه کردند.
دانشمندان علم شهرسازی و تاریخ ملاحظات زیستمحیطی را مهمترین موضوع در ایجاد سکونتگاههای شهری در گذشته میدانستند. مثالش هم بروز و ظهور تمدنهای بزرگ در کنار آبهای روان است و نشان میدهد گذشتگان ما تا چه اندازه به ارتباط زندگی انسانی و طبیعت حساسیت داشتهاند.
شهرها دشمن بزرگ طبیعت شدهاند
مدرنیته اما حساب و کتابها را در بسیاری موارد به هم ریخت و با انداختن سودای توسعه بدون حد و مرز در سر انسانها راه تخریب محیط زیست را از طریق زندگی شهری همواره کرد. کار به جایی رسید که شهرها روز به روز بزرگتر شده و به بزرگترین دشمنان طبیعت تبدیل شدند.
ساختمان سبز اما الگویی از ساختمانسازی است که توانسته دو عنصر شهرنشینی و محیط زیست را با هم آشتی دهد. الگویی که هم در کشور ما و هم در استان ما مهجور است.
ساختمان سبز با محیط زیست و حفظ منابع زمین در طول عمر ساختمان سازگار است. از خود ساختمان گرفته تا طراحی، ساخت و ساز، بهرهبرداری، نگهداری، تعمیر و تخریب آن با محیط زیست همگام شده. ساخت چنین ساختمانهایی نیازمند همکاری متقابل اعضای تیم طراحی است تا از نظر صرفه اقتصادی، ماندگاری و تأمین آسایش در سطح بالایی قرار گیرد.
این ساختمانها 10 برابر ساختمانهای معمولی عمر میکنند و یکی از بارزترین ویژگیهایشان صرفهجویی در مصرف سوخت و استفاده چرخهای از آب است که موجب صرفهجویی در هزینهها میشود. شاید مهمترین انتقادی که به ساختمانهای سبز وارد است هزینه بالای احداث آن باشد اما این صرفهجوییها در مصرف انرژی و منابع میتواند به مرور زمان آن را جبران کند.
استان قم از نظر شاخصهای زیست محیطی استان فقیری است. این استان به ویژه در زمینه آب با چالشهایی روبهرو شده که برای مواجهه با آن بیش از هر چیز نیاز به خلاقیت در مصرف منابع و استفاده از روشهای نوین برای کاهش مصارف وجود دارد که ساختمان سبز در این زمینه میتواند بسیار راهگشا باشد.
جدی نمیگیرند
محمد فهیمینیا مشاور محیط زیست شورای اسلامی شهر و عضو هیأت علمی دانشکده بهداشت قم میگوید: ساختمان سبز جایی است که لوازم کاهنده مصرف آب در آن به طور کامل استفاده و علاوه بر آن آب مصرف شده در شستوشو دوباره تصفیه و در فضای سبز و اقدامات دیگر استفاده میشود.
به گفته این کارشناس محیط زیست ساختمان سبز طوری ساخته میشود که در مصرف انرژی هم صرفهجویی داشته باشد و همچنین از انرژیهای پاک مانند نور خورشید در آن استفاده میشود.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه در شهر قم شرایط برای استفاده از انرژی خورشیدی فراهم است اظهار میکند: کسی این موضوع را جدی نمیگیرد، در حالی که کمک خوبی از این طریق میشود به محیط زیست کرد، حتی دولت در این زمینه وارد شده و یارانههایی میدهد اما ما اولویت این موضوع را خیلی درک نکردهایم.
وی با اشاره به اینکه در ادارات قم و دانشگاهها پرت آب بسیار زیاد است، میافزاید: قم با وجود اینکه شهر کویری است به ازای هر نفر هر روز 200 لیتر مصرف آب دارد که این عدد حتی از میانگین کشوری بیشتر است با اینکه ما در این زمینه با بحران جدی روبهرو هستیم. ساختمان سبز اما اگر در قم جدی گرفته شود میتواند از همین آب مصرف شدهاستفاده کرد؛ مثلا برای رشد و نمو فضای سبز.
فهیمینیا معتقد است مسئولان و دستاندرکاران عرصه ساختمانسازی باید این نکته را جدی بگیرند چراکه میتواند روند رسیدن به آینده بهتر برای شهر را تسهیل کند.
کارفرمایان استقبال نمیکنند
امیرخسرو خودکار استاد دانشگاه و فعال در حوزه ساخت و ساز معتقد است مسئله ساختمان سبز به دلیل هزینههای زیاد از سوی کارفرما مورد استقبال قرار نمیگیرد.
وی همچنین میگوید: در استان قم نمونهای به صورت پایلوت در ابعاد کوچک تهیه شده بود اما تاکنون هیچ مجموعه کاملی ساخته نشده که تمام موارد در آن لحاظ شده باشد و یا چند سال فعالیت کند تا فعالان عرصه ساخت و ساز بتوانند فواید آن را در عمل ببینند.
این استاد دانشگاه نگرانیهای تکنولوژیک را از جمله دلایل پا نگرفتن این طرح در استان قم میداند و معتقد است: مسئولان برای این نگرانیها باید پاسخی داشته باشند. به عنوان مثال میشود مجموعه مواردی را که برای تهیه یک ساختمان سبز لازم است در قالب یک شرکت عرضه کرد تا کارفرما و مجری ساختمان بدانند در تامین نیروی متخصص و ادوات لازم در حین کار به مشکلی برنخواهند خورد.
وی میگوید که در دبی از یک شهرک بازدید کرده که تمام فضای سبزش را به وسیله پساب و آب باران آبیاری میکنند که این خود نمونهای از پیاده کردن ایده ساختمانهای سبز و شهر سبز است اما در ایران نمونههای کار شده در این زمینه کم است و رفتن به سوی این مسئله شجاعت مضاعفی لازم دارد.
متولی نداریم
خودکار مسئله مهم را در این زمینه نبود یک متولی برای پیگیری این موضوع میداند. یک مقطع شرکت برق مواردی مانند استفاده از برق هوشمند و سلولهای خورشیدی را ترویج میکند اما پس از مدتی فراموش میشود یا اینکه زمانی برای حمایت از اجرای مبحث 19 در ساختمانها یارانه خوبی اختصاص داده میشد اما پس از مدتی قطع شد. به هرحال یک سازمان باید وجود داشته باشد که با چنین دغدغهای هم از صنعتگران حمایت و هم نیروی متخصص و تجهیزات را تامین کند.
وی معتقد است سازمانهای دولتی باید از خودشان شروع کنند و ساختمانهای اداری را به صورت ساختمانهای سبز بسازند تا این موضوع در میان فعالان عرصه ساخت و ساز و قشر کارفرما ترویج شود و نقاط ضعف و قوت را بشود احصا کرد تا تمایل بیشتری به آن صورت بگیرد.
منبع: همشهری