نماز عید فطر با معنویت خاصی که دارد، دلها را متوجه خدامی کند، حالت توبه و استغفار در دلها ایجاد می سازد و مستحب است که انسان، پیش از نماز عید، غسل کند، دعاهای خاصی را بخواند،و درفضای باز و در زیر آسمان به نماز بایستد.
امام رضا(ع) می فرماید:
«انما جعل یوم الفطر العید،لیکون للمسلمین مجتمعایجتمعون فیه و یبرزون لله عز و جل فیمجدونه علی ما من علیهم، فیکون یوم عید و یوم اجتماع و یوم زکوة و یوم رغبة و یوم تضرع» [۱]
خداوند،روز فطر را بدین سبب «عید»قرار داد تا مسلمانان، مجمعی داشته باشند که در آنروز، جمع شوند و دربرابر خداوند، بخاطر منت ها و نعمت هایش، به تمجید و تعظیم بپردازند، پس آنروز، روز عید و تجمع و زکات ورغبت و نیایش است.
در این حدیث شریف، فلسفه این نماز و عید را در محورهای زیر، بیان کرده است:
۱- اجتماع و گردهمایی
۲- زکات و رسیدگی به فقرا
۳- رغبت و گرایش به خدا
۴- تضرع و نالیدن به درگاه پروردگار
و اینها، هم ناظر به بعد معنوی و عرفانی این نماز و مراسم عبادی است، هم توجه به آثار اجتماعی و فوائدی دارد که به مردم می رسد و مردم با پرداخت «زکات فطره »، بینوایان مستمند را به نوایی می رسانند و به یک لحاظ، از نظر تامین معاش محرومان، عید فطر «عید فقرا»محسوب می شود.[۲]
پی نوشت:
[۱] وسائل،ج ۵ ص ۱۴۱،من لا یحضر،ج ۱ ص ۵۲۲ .
[۲] پرتوی از اسرار نماز ، قرائتی، محسن.